Το παρόν άρθρο αναφέρεται σ’ ένα από τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα περισσότερα σύγχρονα παιδιά σ’ όλες τις εκπαιδευτικές βαθμίδες, τονίζοντας τα βαθύτερα αίτια που το προκαλούν και προτείνει τρόπους για ένα σωστό και αποδοτικό διάβασμα.
Σημασία του διαβάσματος
Αρχικά πρέπει να επισημανθεί ότι η εκμάθηση της ανάγνωσης και της γραφής είναι ένα από τα σημαντικότερα όπλα του ανθρώπου εδώ και πάρα πολλούς αιώνες, γιατί χάρη σε αυτό καταφέρνει να ξεχωρίσει από το σύνολο, γιατί ας μην ξεχνάμε ότι οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν πολύ χαμηλό μορφωτικό επίπεδο. Όμως τι είναι αυτό που δημιουργεί πρόβλημα σε μαθητές και φοιτητές και τους κάνει να μην μπορούν εύκολα να συγκεντρωθούν στην καθημερινή μελέτη τους, μ’ αποτέλεσμα να μην αποδίδουν; Παρακάτω δίνονται μερικές αναλυτικές εξηγήσεις σχετικά με αυτό.
Παράγοντες που δημιουργούν το πρόβλημα με το διάβασμα
Πρώτα απ’ όλα αξίζει ν’ αναφερθούμε στο ότι το να κάτσει ένα παιδί στην οποιαδήποτε βαθμίδα (Δημοτικό, Γυμνάσιο κ.λ.π.) να διαβάσει δεν είναι κάτι το εύκολο, γιατί κανείς μας δε θέλει να κάνει πράγματα που δεν του αρέσουν και να τον εξαναγκάζει κάποιος ή κάτι να το κάνει υποχρεωτικά. Έτσι δημιουργείται μια αυθόρμητη και κάποιες φορές υστερική αντίδραση του μαθητή/φοιτητή με το διάβασμα. Αξιοσημείωτοι είναι επίσης και οι γενετικοί/βιολογικοί παράγοντες εξαιτίας των οποίων μπορεί κάποιος να δυσκολεύεται ακόμα περισσότερο με την εν λόγω υποχρέωση. Για παράδειγμα ένα παιδί με χρόνια βραδύνοια, καθώς και οποιαδήποτε άλλη αναπτυξιακή και μαθησιακή δυσκολία π.χ. δυσλεξία, θα δυσκολευτεί ακόμα περισσότερο σε σχέση μ’ ένα φυσιολογικό άτομο. Σημαντικό επίσης ρόλο διαδραματίζουν και τα ψυχολογικά αίτια, όπως είναι η κατάθλιψη/καταθλιπτικό επεισόδιο και άλλα που μπορεί να οφείλονται σε κακές εμπειρίες του παρελθόντος, είναι λογικό να προκαλούν προβλήματα συγκέντρωσης σ’ έναν πάσχοντα και ν’ αδυνατεί ν’ ανταποκριθεί σ’ αυτό που πρέπει, κάτι που ισχύει και για όποια άλλη δραστηριότητα. Δεν πρέπει ακόμα να παραλειφθούν και οι οικογενειακοί παράγοντες.
Είναι γεγονός ότι πολλές οικογένειες αντιμετωπίζουν πολύ χειρότερα προβλήματα και επικρατεί μονίμως στο σπίτι ένα κλίμα έντασης, μ’ αποτέλεσμα να μη μπορεί ο μαθητής ή ο φοιτητής να κάνει τη δουλειά του. Σ’ αυτούς τους παράγοντες αξίζει εξίσου ν’ αναφερθεί και η έλλειψη κατανόησης των γονιών προς το παιδί τους, καθώς αρνούνται να δεχτούν ότι εκείνο εξαιτίας όλων των προαναφερθέντων προβλημάτων, είναι επόμενο να μη θέλει να διαβάσει και να τα θεωρούν όλα απόπειρες για να δικαιολογεί την οκνηρία του, πράγμα που έχει λίγες πιθανότητες να ισχύει. Συνέπεια όλων αυτών είναι να δημιουργούνται επίσης εντάσεις εντός του σπιτικού περιβάλλοντος. Θύελλα αντιδράσεων προκαλούν ακόμα και η χρήση βίας, καθώς και η στέρηση αγαπημένων πραγμάτων που ευχαριστούν τα παιδιά και κυρίως η αφόρητη πίεση και τον έλεγχο που διαρκώς αυτοί τους ασκούν. Αξίζει επιπλέον ν’ αναφερθεί ότι ρόλο παίζει και η πιθανή ψυχική αστάθεια που μπορεί να έχει κανείς, πράγμα που φαίνεται απ’ την αίσθηση ότι αυτό που κάνει ίσως στην αρχή να του άρεσε και μετά να είδε πως δεν του αρέσει, κάτι που τον αποπροσανατολίζει από το να σκέφτεται το μέλλον του. Να σημειώσουμε ότι πολλά παιδιά δεν καταλαβαίνουν τι διαβάζουν και τι λένε, πράγμα που επίσης δείχνει ότι δυσκολεύονται στο διάβασμα. Παρόλα αυτά τι μπορεί να κάνει το παιδί για να πετύχει ένα σωστό κι αποτελεσματικό διάβασμα;
Συμβουλές για ένα σωστό κι αποδοτικό διάβασμα
Για να μπορεί το παιδί ή ο ενήλικας ν’ αποδώσει στη δουλειά του, θα πρέπει σε πρώτη φάση να ψάξει και να βρει αυτό που του αρέσει να κάνει στη ζωή του και να επικεντρωθεί σε αυτό. Έτσι δε θα νιώσει πως βασανίζεται με κάτι που δεν τον ενδιαφέρει. Όσον αφορά το οικιακό περιβάλλον, καλό θα είναι να βρει ένα χώρο δικό του, όπως π.χ. το δωμάτιό του ή οποιοδήποτε άλλο απομονωμένο μέρος του σπιτιού με καλή ηχομόνωση, ώστε να μην αποσπάται από τους εξωτερικούς θορύβους.
Συνιστάται επίσης και η ενεργοποίηση της σίγασης στο κινητό και σ’ όποια άλλη ανοιχτή συσκευή υπάρχει στο σπίτι, για να μην έχει το παιδί πειρασμούς. Του στέλνει κάποιος μήνυμα ή του τηλεφωνεί; Η απάντησή του θα πρέπει να είναι: «Δε μπορώ τώρα διαβάζω, τα λέμε μετά». Από πλευράς γονέων, οφείλουν να δέχονται τα προβλήματα και τις δυσκολίες που ενδέχεται ν’ αντιμετωπίζει, να μην τα θεωρούν δικαιολογίες και ν’ αναζητούν τους καλύτερους τρόπους που θα μπορούσαν να το βοηθήσουν με το διάβασμά του. Ακόμα καλό θα είναι να ελαττώσουν τα επίπεδα αυστηρότητας, πίεσης κι ελέγχου και να το αντιμετωπίζουν πράγματι σαν παιδί τους κι όχι σαν παιχνίδι και να μην ασκούν βία σε βάρος του.
Αν δεν πιάσουν οι μέθοδοι αυτοί, τότε θα πρέπει ν’ απευθυνθούν σ’ ένα επιστήμονα της ψυχικής υγείας. Τα ίδια με αυτούς θα πρέπει να κάνουν επίσης και οι καθηγητές των παιδιών. Μια εξίσου αποτελεσματική λύση στο συγκεκριμένο θέμα θα ήταν και η επιλογή των ωρών που θα διαβάσει και κατά προτίμηση πρωινές που είναι ξεκούραστος ο εγκέφαλος απ’ το βραδινό ύπνο και θα μπορεί ν’ αποδώσει καλύτερα. Βλέπει ο μαθητής ή ο φοιτητής ότι κουράζεται μετά από κάποιες ώρες, προτείνεται ολιγόλεπτο ή ολιγόωρο διάλειμμα, για να μη νευριάσει και προσπαθήσει αργότερα με περισσότερη θέληση και υπομονή. Εξίσου σημαντική είναι και η ακρόαση μιας χαλαρωτικής μουσικής, καθώς και η γυμναστική και οι βόλτες έξω με φίλους που θα του δώσουν μια διαφορετική ψυχολογία. Ας μην ξεχνάμε, όμως και τον πιο αποδοτικό τρόπο διαβάσματος που είναι το αργό και προσεκτικό διάβασμα, ούτως ώστε να μπορεί ο μαθητευόμενος να μάθει το βασικό νόημα και να μην οδηγείται στη λεγόμενη «παπαγαλία». Αν νιώθει πως δε μπορεί να το κάνει αυτό μόνος του, ο γονιός ή ο δάσκαλός του τότε είναι υποχρεωμένος να κάτσει δίπλα του και να του τα εξηγήσει όσο πιο καλά και απλοποιημένα γίνεται, με σκοπό να τον βοηθήσει να τα καταλάβει όσο το δυνατόν πιο αποδοτικά.
Συνοψίζοντας
Τέλος αξίζει και πάλι να τονιστεί ότι το διάβασμα παραμένει ως ένα από τα πιο σοβαρά και δύσκολα προς επίλυση ζητήματα και πρέπει τόσο το παιδί όσο και ο γονιός του να το βοηθήσει, για να πετύχει το βέλτιστο για αυτό αποτέλεσμα.
Δημιουργός άρθρου: Γιάννης Μπάτσης, φοιτητής Διαχείρισης πολιτισμικού περιβάλλοντος και νέων τεχνολογιών
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου